Sinds zijn uitvinding heeft de fiets een lange weg afgelegd en is hij geëvolueerd van een louter ‘botentrekker’ tot een technisch wonder. De constructie van de fiets bleef lange tijd primitief en ongecompliceerd, en zijn voornaamste doel was het rijden op uitzonderlijk vlakke wegen.
De komst van de mountainbike in 1970 was de katalysator voor een fietsrevolutie. Fietsliefhebbers begonnen het ruige terrein te omarmen. Het bleek dat fietsen soepel konden worden bereden over steile hellingen, los zand en modder. Zo ontstonden nieuwe disciplines in de wereld van het wielrennen. Dart jumping en straatfietsen worden elke dag populairder. En vandaag gaan we het hebben over fietsen die de grenzen doen vervagen en nieuwe horizonten openen. De dartfiets en de straatfiets zijn de hoofdrolspelers van dit artikel.
Wat is een twin turf en recht?
Letterlijk vertaald uit het Engels betekent het woord dirt-jumping “springen op vuil”. Niet de meest esthetische naam voor een sport, maar het heeft iets speciaals. Anders zou vuilspringen geen aparte sport zijn. Dirt-jumping is fietsen op een speciaal parcours met hellingen. Ups en downs, duizelingwekkende sprongen en verbluffende pirouettes in de lucht – het spektakel maakt een blijvende indruk.
In tegenstelling tot vuilspringen, is straatspringen een fietsdiscipline die binnen de stadsgrenzen blijft. Het is hetzelfde fietsen op een speciaal parcours, maar alle obstakels zijn samengesteld uit het stadslandschap. Er zijn ook duizelingwekkende sprongen en het overwinnen van obstakels, maar het speelt zich allemaal af op betonnen terrein.
Oningewijden kunnen denken dat vuilspringen en straatspringen identieke concepten zijn. Het enige verschil is de koers. Zo kun je op dezelfde fiets twee soorten fietsen tegelijk doen. Maar dat is niet het geval. Er zijn nogal wat subtiliteiten en nuances die niet kunnen worden genegeerd.
Kenmerken van een rechte of derbyfiets
Robuuste, duurzame en schadebestendige straat- en crossmotoren behoren tot dezelfde categorie als aangepaste mountainbikes. Maar ze zijn niet hetzelfde, er zijn duidelijke verschillen tussen hen, voornamelijk door de specifieke kenmerken van het spoor en de specifieke gebruiksomstandigheden. En hier moeten we letten op de naam van de discipline:
- vuil-springen van het woord “vuil, vies”.
- van het woord “straat”.
Bij deze laatste discipline worden complexe stunts uitgevoerd waarbij het zwaartepunt naar het achterwiel wordt verplaatst. De verscheidenheid aan elementen in deze sport impliceert bepaalde technische kenmerken van de fietsen en hun onberispelijk rijgedrag.
In feite zijn alle dirt-jumping en street-rials fietsen versies van mountainbikes of BMX-fietsen. In de regel zijn het vrij zware modellen op wielen met een diameter van niet meer dan 26 inch. Een opvallend kenmerk is de single-speed aandrijving. De aanwezigheid van meerdere versnellingen levert namelijk geen enkel voordeel op. Integendeel – het verhoogt het toch al aanzienlijke gewicht van een fiets.
Beginners in extreme sporten kunnen speciale in serie geproduceerde fietsen kopen. Ze worden “komplits” genoemd, en zijn ontworpen voor kleine belastingen. De meer ervaren en professionele ruiters bouwen hun eigen paard en kiezen zorgvuldig onderdelen die passen bij hun rijstijl en het parcours.
Kenmerken
Hoe verschillen dirt-jumping en straatfietsen dan van een goede mountainbike? Laten we even naar de constructie kijken:
- Het frame. Het frame van de fiets moet bestand zijn tegen extreem hoge belastingen. Er moet rekening mee worden gehouden dat de ruiter tijdens het uitvoeren van trucs sprongen van vrij grote hoogte maakt. Niet elke aluminium buis is bestand tegen hevige schokken en ander mechanisch misbruik. Chroom (een staallegering gelegeerd met chroom en molybdeen) is een veel betere keuze, omdat het de spanning verzacht en schokken effectief absorbeert. Professionele sporters kiezen vaak voor frames met variabele wanddikte, waarbij een dikkere laag zich op de meest kwetsbare plaatsen bevindt. Er zijn ook behoorlijke keuzes in aluminiumlegering frames. Ze zijn niet zo robuust als bijvoorbeeld chroom of carbon, maar wel geschikt voor beginnende renners die net kennismaken met de essentie van extreem fietsen. Standaard kits zijn vaak gebouwd op Hi-Ten stalen frames.
- Frame geometrie. En dit is waar het duidelijke verschil tussen klassieke mountainbikes en hun extreme sportmodificaties naar voren komt. Bovendien zien ervaren atleten duidelijk het verschil in fietsgeometrie voor straat en dert. Het belangrijkste verschil ligt in de lengte van de bovenbuis. Voor durt is dat 570-590 mm, de achterste driehoek is beperkt tot 410 mm, en de hellingshoek van de stuurkolom is 68-70 graden. Straatfietsen daarentegen hebben een veel bredere stuurhoek (71-74 graden) en een framelengte van maximaal 545 mm.
- Rijtuigregeling. dirt-jumping fietsen hebben een trapas op dezelfde hoogte als de naaf of lager. Dit verlaagt het zwaartepunt van de motorfiets en leidt tot een betere acceleratie en een voorspelbaar vlieggedrag. Bij de street-racing modellen is de slede iets hoger, waardoor het frame met minder moeite verticaal kan worden opgetild. Bovendien is het met een gematigd hoge wagenstand veel gemakkelijker om voetpijpen te monteren, die nodig zijn om leuningen en andere soortgelijke obstakels te overwinnen.
- Wieldiameter. De universele maat voor beide disciplines is 24 inch. Maar het is niet zonder belangrijke verschillen. Voor de montage van DTD-fietsen wordt bijvoorbeeld het volgende schema gebruikt: de diameter van het voorwiel is 26 inch en die van het achterwiel 24 inch. Bij straatfietsen zijn de wielmaten identiek – meestal 24 inch. Dit zorgt voor een goede motorbeheersing en een goede wendbaarheid, wat sleutelbegrippen zijn voor deze discipline.
- Type vork. Er zijn slechts twee typen vork: star of gedempt, met een slag van maximaal 130 mm. Voor straatfietsen is de eerste het beste: deze biedt volledige controle en het grootst mogelijke rijbereik. Het beoogde gebruik van een schokdempende vork is op dirt-jumping fietsen. Maar hier moeten we één ding benadrukken: ze zijn gemonteerd als budgetversies op serie-kompleten, waardoor ze snel waardeloos worden.
- Een stuur. De breedte is de belangrijkste parameter in deze component. Het hangt ook af van de afmetingen van een ruiter. Met name voor mannelijke sporters is de optimale breedte van een stuur 700 mm, voor vrouwen en tieners – 680 mm. Het type vork is van belang: een stijf fietsstuur moet minstens 3 inch hoog zijn, een schokdempend stuur minstens 2 inch. Street-Rail fietsen kunnen worden uitgerust met een stuur met een korte stuurpen (36 tot 50 mm).
- Remmen. Sommige mensen zeggen dat ze op fietsen van dit plan helemaal niet nodig zijn. Deels zit er een kern van waarheid in – ervaren sporters, die vertrouwen hebben in hun kracht en de mogelijkheden van de fiets, hebben echt geen rem nodig (die verhoogt alleen het gewicht van de fiets). Maar beginnende rijders die hun vaardigheden aanscherpen op ‘komplits’ hebben zeker remmen nodig. Schijfremmen bieden voldoende veiligheid. Mechanica of hydraulica? Hier heeft iedereen het recht om zelf te beslissen wat handiger en praktischer in gebruik is. Maar we zullen zeggen, dat de monteurs gemakkelijker in dienst zijn, wanneer hydraulische remmen handiger in gebruik zijn.
Zoals u ziet, zijn er verschillen en veel verschillen. Het is de combinatie van deze punten die een directe invloed heeft op het succes van het uitvoeren van trucs en de veiligheid van de fietser. Er is nog iets op te merken over het fietszadel. Zowel BMX-modellen als dirt-jumping en street-rials fietsen zijn voorzien van lichtgewicht, compacte zadels met een ergonomische vorm.
Lijst van fabrikanten
De fietsindustrie bestaat uit een groot aantal fabrikanten. Sommige bestaan al lang en bouwen hun reputatie op door betrouwbare fietsen van hoge kwaliteit te maken – Santa Cruz bijvoorbeeld. Sommige zijn pas onlangs op de markt gekomen en doen nu een gezamenlijke inspanning om een breder scala van klanten aan te spreken.
Fabrikanten van straat- en derbymotoren vormen een aparte categorie merken die alleen bekend zijn bij een kleine kring van atleten en fans van extreem rijden. Dit zijn meestal volwassen bedrijven die high-performance fietsen van de hoogste kwaliteit produceren. Hier zijn een paar van de bekendere namen.
HARO .
Een Amerikaans bedrijf dat fietsen produceert voor verschillende soorten freestyle, alsmede een verscheidenheid aan onderdelen en accessoires daarvan. Het bedrijf werd opgericht in 1978. De oprichters besloten zich te richten op de productie van zeer gespecialiseerde fietsen, ontworpen voor extreem rijden. Tegenwoordig staan hun producten centraal bij professionele rijders. Het merk heeft een assortiment BMX-fietsen en mountainbikes. Haro was een pionier in de productie van freestyle frames en vorken, en zijn fietsen worden beschouwd als de beste machines voor straat- en dertrijden.
Gespecialiseerd
De naam van dit merk klinkt in de oren van iedereen die ten minste eenmaal geïnteresseerd is geweest in de verscheidenheid aan fietsen die zijn ontworpen voor extreem rijden. Specialized is een Amerikaans bedrijf dat zich specialiseert in de productie van profielfietsen voor straat, dert en andere trick riding disciplines. Het merk heeft de eretitel van chief innovator verdiend – Specialized introduceert regelmatig gloednieuwe oplossingen op de markt en blijft zo de concurrentie voor, en soms zelfs de tijd vooruit. De geschiedenis van het bedrijf gaat terug tot 1974. In die tijd heeft het merk een lange weg afgelegd van op maat gemaakte aangepaste modellen tot in massa geproduceerde fietsen in verschillende klassen en categorieën. Specialized fietsen zijn niet goedkoop, maar voor dat geld krijgt de klant onovertroffen kwaliteit, garantie en duurzaamheid.
Specialized is de leidende fabrikant van dirt-jumping en street-racing fietsen. Professionele atleten winnen vaak internationale wedstrijden in hun respectieve disciplines op fietsen met het beroemde logo. De P-serie 3 heeft een hoogwaardig aluminium frame, gesmede uitvaleinden en een 100mm sportvork.
NS-fietsen
Een andere fabrikant, maar deze keer van Poolse afkomst. Het bedrijf is gespecialiseerd in de productie van fietsen voor freestyle en andere extreme disciplines. Het merk concurreert vrij succesvol met de mastodonten van de fietsmarkt (waaronder Amerikaanse fabrikanten). NS Bikes maakt sinds 2000 frames voor straatfietsen. Bovendien produceert hetzelfde bedrijf een voldoende grote verscheidenheid aan onderdelen en componenten voor aangepaste fietsen.
Onder de verschillende modellen is er ook een topgamma voor dirt-jumping en street-rials. We hebben het over de Slash Junior. In deze categorie worden Metropolis, Clash 2, Moverment als veelbelovende modellen beschouwd. Twee fietsen die onlangs aan een breder publiek zijn voorgesteld, zijn de Fuzz en de Snabb.
Advies over hoe te kiezen
Dus je gaat de extreme techniek van het skiën onder de knie krijgen. Welk type fiets voldoet volledig aan de behoeften van de rijder? De motor voor de straat of voor het circuit moet duurzaam, controleerbaar en responsief zijn en over onberispelijke specificaties beschikken. Maar er zijn andere overwegingen:
- De lengte van de ruiter. De hoogte is een van de belangrijkste criteria bij het kiezen van een fiets. Framemaat is cruciaal. Fietsers die langer zijn dan 180 centimeter moeten fietsen overwegen met wielen van minstens 26 inch.
- Banden. Je moet rekening houden met de specifieke kenmerken van de discipline in kwestie. Het is duidelijk dat bij dirt-jumping de wielen op losse grond gaan, en bij straight – op glad asfalt. Maar in beide gevallen moet het rubber van goede kwaliteit zijn en moeten de wielen uitsluitend dubbelgerand zijn. Ervaren rijders adviseren banden met een uitgesproken profiel of gewone slicks voor dert. Voor extreem rijden in de stenen jungle zijn slicks ook prima.
- Transmissie en aantal versnellingen. Om een of andere reden blijven fabrikanten vuilspuit- en straatracemotoren aanbieden met versnellingen met meerdere versnellingen als standaarduitrusting. In de praktijk is deze optie vaak onnodig en verzwaart zij de fiets. Maar dat is niet alles. Tot overmaat van ramp neemt de aanwezigheid van een transmissie met meerdere versnellingen kracht weg van het frame en andere onderdelen. Het wordt vaker gemaakt omwille van de economie. Het is niet echt duidelijk waar deze economie in het spel komt. Daarom is het een goed idee om een fiets te zoeken die geen overbodige onderdelen heeft.
- frame- en vorkmateriaal. Zoals je waarschijnlijk weet, doe je niet goedkoop aan joyriding of straatracen. De fabrikant zou een fiets moeten maken die even betrouwbaar is als een Kalashnikov aanvalsgeweer, waardoor een berijder niet gewond kan raken. Het materiaal van frame en vork is dan ook duidelijk geen aluminium. En als dat zo is, moet het een legering van de hoogste kwaliteit zijn, met een hoge duurzaamheid en weerstand tegen mechanische spanning. Chroom is de beste optie.
Als je net begint met extreem fietsen, zoek dan naar kant-en-klare fietsonderdelen. De kits zitten vol met goed uitziende modellen waarmee je de basis kunt leren en die een paar seizoenen meegaan.
Gebruiksadvies
Je hebt nu vast wel door dat het gesprek van vandaag over gevaarlijke fietsdisciplines ging. Dirt-jumping en street-rials zijn extreem en brengen risico’s met zich mee, het is serieuze fysieke training en natuurlijk blessures. Zelfs ervaren sporters zijn niet immuun voor valpartijen. Dus als je een rechte of derbyfiets koopt, moet je een geschikte bescherming voor hoofd en ledematen hebben.
Als uw fiets stuk gaat, is het niet raadzaam om zelf onderdelen te vervangen door goedkopere onderdelen. Bedenk dat zelfs een sprong van geringe hoogte en de daaropvolgende landing op een harde ondergrond een proces is waarbij absoluut alle onderdelen en componenten van de fiets aan enorme en intensieve spanning worden blootgesteld. Een goedkoop onderdeel van twijfelachtige kwaliteit kan dit niet aan, en de gevolgen kunnen desastreus zijn.
Alvorens de weg op te gaan, moeten fietsers controleren of hun fiets in goede technische staat is en of alle onderdelen in goede staat verkeren. U moet zich ervan bewust zijn dat de staat van de fiets invloed heeft op hoe veilig hij is om op te rijden. Het spreekt vanzelf dat regelmatig fietsonderhoud een ritueel moet zijn.
Speciale vermelding verdienen vuilspuiters. Ze zijn ‘vuilgebakken’, dus een grondige reiniging en smering van alle onderdelen is essentieel na elke rit.
Conclusie
Samenvattend kunnen we stellen dat vuilspringen en straatspringen een aparte categorie extreme disciplines vormen, die gepaard gaan met bepaalde risico’s en blessures. Daarom zijn er specifieke fietssoorten ontstaan die bestand zijn tegen dynamische belastingen en veeleisende omstandigheden.